HỢP TÁC NGHIÊN CỨU VÀ BẢO TỒN HỆ SINH THÁI RỪNG CÙ LAO CHÀM

Ban quản lý Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm và Trung tâm GreenViet đã chính thức ký kết các thỏa thuận hợp tác nghiên cứu và bảo tồn bền vững hệ sinh thái rừng Cù Lao Chàm.

Bản ghi nhớ hợp tác này mở ra một giai đoạn mới trong công tác bảo tồn hệ sinh thái Cù Lao Chàm.

Nội dung thỏa thuận hợp tác như sau:

1. Xây dựng và thực hiện dự án:

a. Hai bên chia sẻ cho nhau những ý tưởng liên quan đến vấn đề bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, cùng nhau xây dựng dự án, vận động tài trợ và thực hiện các dự án chung tại KSQ;

b. Ưu tiên xây dựng và thực hiện các dự án liên quan đến bảo tồn loài nguy cấp, quý, hiếm, loài mới, xây dựng cơ sở dữ liệu ĐDSH và giám sát ĐDSH cho KSQ. Các chương trình tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cộng đồng dân cư sinh sống trong KSQ, đặc biệt trong vùng lõi và vùng đệm về bảo tồn các loài động vật, thực vật hoang dã. Xây dựng các đề xuất tạo sinh kế cho người dân vùng đệm nhằm giảm áp lực tác động từ cộng đồng đến KSQ.

c. Phối hợp và hỗ trợ lẫn nhau trong việc xây dựng và thực hiện các hoạt động liên quan đến giáo dục, đào tạo, trao đổi học thuật (các khóa tập huấn ngắn hạn, tham quan học tập, luận văn, luận án tốt nghiệp…) đối với các đối tượng học sinh, sinh viên, học viên, giảng viên, nghiên cứu sinh, chuyên gia có nhu cầu nghiên cứu và tìm hiểu về lĩnh vực bảo tồn và quản lý tài nguyên ở Sơn Trà hay KSQ.

2. Chia sẻ thông tin:

a. Hai bên sẵn sàng chia sẻ tài liệu, ấn phẩm, các báo cáo khoa học, các công trình nghiên cứu liên quan đến công tác bảo tồn thiên nhiên để hỗ trợ thông tin xây dựng dự án bảo tồn và hướng tới hoàn thiện bộ cơ sở dữ liệu về ĐDSH ở cạn cho Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An;

b. Đưa logo của mỗi bên vào website nhằm tăng cường hỗ trợ lẫn nhau trong việc với giới thiệu hoạt động của mỗi bên đến cộng đồng;

c. Kết quả nghiên cứu của các dự án do hai bên cùng xây dựng và thực hiện chỉ được chia sẻ cho bên thứ ba sau khi chính thức công bố hoặc có sự đồng ý của cả hai bên.

d. Hai bên sẽ phối hợp tổ chức hội thảo Hội thảo khoa học định kỳ (từng năm hoặc hai năm một lần). Trong đó chủ đề chính sẽ liên quan đến hiện trạng về tài nguyên đa dạng sinh học (rừng và biển) ở khu vực Quảng Nam – Đà Nẵng, và thực trạng công tác quản lý và bảo tồn tài nguyên ở khu vực này. Đây là diễn đàn quan trọng để các cán bộ chuyên môn của hai bên chia sẻ thông tin, kinh nghiệm trong quá trình nghiên cứu, quản lý và thảo luận, định hướng các giải pháp hiệu quả hơn.

3. Nâng cao năng lực:

a. Mỗi bên ưu tiên cho cán bộ của bên còn lại tham gia các hội thảo, khóa tập huấn nhằm chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, nâng cao năng lực làm việc, năng lực phối hợp của hai bên;

b. BQL hỗ trợ cho Trung tâm GreenViet trong việc tiếp nhận các hoạt động nghiên cứu và bảo tồn do GreenViet tiến hành khi có nhu cầu, hỗ trợ thủ tục thực hiện các dự án liên quan đến KSQ do hai bên cùng phối hợp thực hiện;

c. Trung tâm GreenViet hỗ trợ BQL tìm kiếm các nguồn kinh phí hoặc đối tác tài trợ thiết bị kỹ thuật phục vụ nghiên cứu thực địa.

Theo bà Trần Thị Hồng Thúy, Giám đốc Ban Quản lý Khu bảo tồn biển (KBTB) Cù Lao Chàm chia sẻ. KBTB Cù Lao Chàm được thành lập từ năm 2005, nhưng trước khi thành lập, dự án bảo tồn đa dạng sinh học biển Cù Lao Chàm đã được thực hiện trong 3 năm, nên có thể nói KBTB Cù Lao Chàm đã đi được hành trình 15 năm với các hoạt động chủ yếu tập trung bảo tồn đa dạng sinh học của hệ sinh thái biển.

Trong 07 hòn đảo thuộc chương trình bảo tồn của BQL KBTB Cù Lao Chàm, chỉ có đảo Hòn Lao là nơi có người dân đang sinh sống còn các hòn đảo khác thì hầu như các hoạt động tiếp cận khai thác rừng rất hạn chế, việc quản lý bảo tồn tài nguyên rừng ở đây rất tốt. Về chức năng và chuyên môn thì BQL KBTB Cù Lao Chàm chủ yếu tập trung bảo vệ đa dạng sinh học của hệ sinh thái biển còn các nghiên cứu về đa dạng sinh học rừng chỉ có vài nghiên cứu nhỏ, như nghiên cứu về cây thuốc.

Chính vì vậy đối với đa dạng sinh học rừng hiện tại chưa có một bức tranh tổng thể.  Trung tâm GreenViet có chức năng và các chuyên môn sâu về nghiên cứu đa dạng sinh học rừng, rất phù hợp để hợp tác và xây dựng những cơ sở dữ liệu về đa dạng sinh học của rừng Cù Lao Chàm.

Ông Lê Xuân Ái, cố vấn của BQL KBTB Cù Lao Chàm, đề nghị mở rộng nghiên cứu trong các lần hợp tác tới và từng bước điều tra đa dạng sinh học trên toàn bộ 07 đảo thuộc khu BTB Cù Lao Chàm sau khi hoàn thành ưu tiên điều tra nghiên cứu trên đảo Hòn Lao. Bên cạnh đấy, ông Ái cũng đề xuất các kết quả hai bên cần đạt được trong các nghiên cứu ở Cù Lao Chàm nhằm phục vụ công tác nghiên cứu và giáo dục bảo tồn sau này.

Ông Trần Hữu Vỹ, Giám đốc Trung tâm GreenViet cũng chia sẻ, Trung tâm vui mừng khi hợp tác cùng BQL KBTB Cù Lao Chàm, vì đây cũng là khu vực mà Trung tâm GreenViet mong muốn được triển khai các hoạt động nghiên cứu khoa học và thúc đẩy các hoạt động bảo tồn đa dạng sinh học, những hệ sinh thái đặc thù như bán đảo Sơn Trà (Đà Nẵng), KBTB Cù Lao Chàm (Quảng Nam), nếu chúng ta không bảo tồn tốt thì dễ dẫn đến tình trạng tuyệt chủng cục bộ. Sau khi ký kết thỏa thuận hợp tác, hai đơn vị sẽ cùng nhau thảo luận Kế hoạch hành động nhằm sớm đưa vào thực hiện vào tháng 3 năm 2017.

Vui mừng với mối quan hệ hợp tác mới và tiềm năng này, Tiến sĩ Chu Mạnh Trinh chúc mừng hai đơn vị, và ông cũng nhấn mạnh rằng hiện tại cần tranh thủ làm tất cả có thể với nguồn lực đang có để xây dựng cơ sở về đa dạng sinh học cho KBTB Cù Lao Chàm. Với kinh nghiệm đồng hành cùng cộng đồng ở Cù Lao Chàm trong nhiều năm, ông cho rằng du lịch sinh thái gắn liền với bảo tồn đa dạng sinh học, và thực ra bảo tồn càng tốt thì du lịch sinh thái càng phát triển. Cù Lao Chàm có thể thu hút thêm 1 triệu hay 2 triệu khách du lịch không phải là vấn đề nếu làm tốt công tác bảo tồn. Ông đưa ra nhiều ví dụ để làm bằng chứng cho các hoạt động bảo tồn và du lịch sinh thái do cộng đồng làm chủ. Ông nói vui rằng “Chúng ta làm thế nào mà những người ra với đảo là để thưởng thức thiên nhiên, là những con người cởi mở và thân thiện với thiên nhiên, chứ không phải ra để uống bia và ăn hải sản, thì lúc đó bao nhiêu khách cũng chấp hết”.