TỔNG KẾT DỰ ÁN HỖ TRỢ SINH KẾ HƯỚNG ĐẾN BẢO VỆ RỪNG VÀ CHÀ VÁ CHÂN XÁM TẠI TAM MỸ TÂY

Ngày 20/2, Trung tâm Bảo tồn Đa dạng Sinh học Nước Việt Xanh (GreenViet) phối hợp với UBND huyện Núi Thành tổ chức cuộc họp tổng kết dự án “Hỗ trợ sinh kế cho cộng đồng nhằm bảo vệ sinh cảnh và bảo tồn bền vững loài chà vá chân xám tại xã Tam Mỹ Tây”. Cuộc họp có sự tham gia của đại diện chính quyền địa phương, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Nam, đại diện Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP. Đà Nẵng, Trung tâm GreenViet và các hộ dân  được hưởng lợi từ dự án.

Dự án được triển khai từ tháng 2/2024 đến tháng 2/2025 với mục tiêu chính là giảm áp lực lên rừng tự nhiên, góp phần bảo tồn loài Chà vá chân xám tại xã Tam Mỹ Tây.

Phát biểu tại cuộc họp, ông Ngô Đức An, Phó Chủ tịch UBND huyện Núi Thành cho biết, qua một năm triển khai, dự án đã thực sự phát huy hiệu quả trong công tác giảm nghèo cho người dân đồng thời bảo tồn đa dạng sinh học tại địa phương. Vì vậy UBND huyện rất mong muốn có các dự án hỗ trợ tương tự nhằm bảo vệ loài chà vá chân xám trên địa bàn Tam Mỹ Tây.

Dự án đã góp phần hỗ trợ 03 hộ gia đình có rẫy giáp ranh với khu vực rừng tự nhiên đang ưu tiên bảo tồn loài Voọc Chà vá chân xám trồng 05 ha rừng gỗ lớn lâu năm; Hỗ trợ 05 hộ gia đình chăn nuôi thí điểm 900 con gà giống, 24 heo giống mang lại thu nhập ổn định từ 25-32 triệu đồng/hộ; 10 hộ phụ nữ nghèo được vay vốn quay vòng không lãi suất với tổng quỹ 100 triệu đồng để phát triển chăn nuôi và kinh doanh nhỏ, giúp cải thiện thu nhập ổn định. Đồng thời dự án cũng có chuyên gia tư vấn, tập huấn về kỹ thuật trồng rừng, chăn nuôi hiệu quả, giúp người dân có thêm nguồn thu nhập, không gây tác động tiêu cực đến rừng tự nhiên.

Bà Châu Thị Dung – Chủ tịch Hội liên hiệp phụ nữ (LHPN) xã Tam Mỹ Tây cho biết, từ tháng 5/2024, sau khi tiếp nhận nguồn vốn 100 triệu đồng từ dự án, LHPN xã đã hỗ trợ mỗi hộ phụ nữ khó khăn sẽ được vay vốn từ 6 triệu đồng đến 10 triệu/hộ/lần vay với lãi suất vay bằng 0% và có thời hạn vay từ 6 đến 12 tháng. Sau khi ký kết thoả thuận hợp tác và nhận tài trợ thực hiện dự án từ Trung tâm GreenViet, LHPN xã đã ban hành quy chế quản lý và sử dụng quỹ. Xét duyệt hỗ trợ 10 hộ gia đình vay vốn quay vòng với số tiền vay 10 triệu đồng/hộ thực hiện mô hình sinh kế nuôi heo, gà, bò và bán nước giải khát.

Với mô hình nuôi gà có 4 hộ tham gia nuôi 290 con gà thả vườn, thu được được 580kg gà và 120 con gà pha nòi thu được 240kg. Bình quân thu nhập của mỗi hộ sau khi trừ các chi phí, lãi được khoảng 6 triệu đồng/lứa nuôi. Ngoài ra, các mô hình nuôi bò, nuôi heo cũng cũng cho lợi nhuận mỗi hộ khoảng 7 triệu đồng.

Ông Huỳnh Công Phương – Phó trưởng Nhóm Tiên phong bảo tồn voọc chà vá chân xám nhìn nhận, thay đổi lớn nhất của dự án chính là việc giúp Nhóm tiên phong ổn định được sinh kế, giúp họ yên tâm với nhiệm vụ bảo vệ loài chà vá chân xám. Có 12 hộ là thành viên nhóm được tiếp cận và thực hiện các mô hình sinh kế là trồng cây lâu năm, chăn nuôi heo và chăn nuôi gà.

“Thành viên Nhóm tiên phong bảo tồn Chà vá chân xám xã Tam Mỹ Tây đều được hỗ trợ thêm sinh kế mới, tăng thu nhập kinh tế hộ gia đình, từ đó tạo động lực tham gia các hoạt động bảo vệ loài voọc chà vá chân xám của địa phương. Đồng thời, với việc 3 hộ tham gia thực hiện trồng cây gỗ lớn đã trở thành “điển hình” giúp tuyên truyền người dân địa phương thay đổi cây trồng ngắn ngày dần chuyển sang cây lâu năm tạo môi trường, sinh cảnh cho các loài động thực vật hoang dã địa phương” – ông Phương nói.

Ông Nguyễn Văn Cường, một trong những hộ dân nhận hỗ trợ heo giống cho biết: “Tỷ lệ sống của đàn heo khá cao đạt đến 95% và hiện nhóm 3 gia đình nuôi heo của chúng tôi đã có 3 heo nái sinh thêm 21 con heo lai với heo rừng. Thu nhập hằng năm từ mô hình này là trên 20 triệu đồng/năm nên chúng tôi yên tâm tiếp tục mô hình”.

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, các mô hình sinh kế vẫn gặp phải một số khó khăn, như: dịch tả lợn châu Phi gây thiệt hại cho một số hộ chăn nuôi heo, người dân vẫn còn e ngại khi chuyển đổi từ trồng keo sang cây gỗ lớn do chu kỳ thu hoạch dài hơn; các mô hình sinh kế chỉ mới hỗ trợ cho một bộ phận nhỏ người dân.

Ông Thái Văn Quang, đại diện Liên hiệp hội Khoa học và Kỹ thuật TP. Đà Nẵng cho biết, dự án không chỉ giúp người dân Tam Mỹ Tây có sinh kế ổn định hơn mà còn góp phần bảo vệ tài nguyên rừng, đảm bảo môi trường sống an toàn cho loài Chà vá chân xám. Đây là một minh chứng cho thấy, bảo tồn thiên nhiên và phát triển kinh tế hoàn toàn có thể song hành nếu có sự hỗ trợ đúng đắn và sự chung tay của cộng đồng.

Cuộc họp tổng kết không chỉ là dịp để nhìn lại chặng đường đã qua mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển mới cho người dân Tam Mỹ Tây. Với sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, tổ chức bảo tồn và cộng đồng địa phương, mô hình sinh kế bền vững sẽ tiếp tục được duy trì và mở rộng, góp phần bảo vệ rừng và bảo tồn loài Chà vá chân xám một cách lâu dài.