VOỌC CHÀ VÁ CHÂN NÂU – BÁU VẬT TRONG LÒNG THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
Triển lãm ảnh thời sự – nghệ thuật Voọc chà vá chân nâu được thực hiện bởi câu lạc bộ nhiếp ảnh Sông Hàn, Đà Nẵng có sự hợp tác trung tâm GreenViet, các nhà tài trợ gồm Furama Resort, Olalani Resort, Hiệp hội du lịch Đà Nẵng, và WWF.
Đúng vào lúc 15h, ngày 10.1.2017, lễ khai mạc triễn lãm ảnh thời sự – nghệ thuật về Voọc chà vá chân nâu ở bán đảo Sơn Trà với chủ đề “Báu vật trong lòng thành phố Đà Nẵng” được bắt đầu. Chỉ mới trong thời gian ngắn từ 2015 đến cuối năm 2016, đã có 4 cuộc triễn lãm lớn nhằm quảng bá hình ảnh và tuyên truyền bảo vệ loài Voọc được mệnh danh là Nữ hoàng linh trưởng diễn ra tại Đà Nẵng, do chính các nhiếp ảnh gia tại thành phố và 1 nhiếp ảnh gia đến từ Hồ Chí Minh thực hiện. Tại các cuộc triễn lãm trước đây luôn thu hút được sự quan tâm của hàng nghìn người dân và du khách trong nước và quốc tế đến thăm quan, học tập, và chia sẻ tình cảm cũng như thông tin về loài linh trưởng quý hiếm này. Tuy nhiên, đây là triễn lãm có quy mô lớn nhất từ trước đến nay cả về số lượng ảnh, chất lượng ảnh, và số lượng tác giả tham dự. Tổng số hơn 120 bức ảnh của 30 tác giả chuyên nghiệp và không chuyên tại thành phố Đà Nẵng được trưng bày tại đây. Ngày càng nhiều, càng nhiều người dân, các anh chị em nhiếp ảnh trong thành phố đi tìm cho mình những góc chụp riêng về Voọc, về thiên nhiên kỳ vĩ và thơ mộng của Sơn Trà. Trong đó, Voọc trở thành một chủ đề hằng ngày của mỗi người, và nó đã đi vào lòng mỗi người một cách tự nhiên.
Ông Huỳnh Anh, chủ tịch câu lạc bộ nhiếp ảnh Sông Hàn Đà Nẵng, trưởng ban tổ chức triễn lãm cho hay: “Để có được những bức tranh đầy màu sắc, đầy góc cạnh và mô tả đầy đủ về đời sống tình cảm của loài Voọc chà vá chân nâu ở Sơn Trà, không có lời nào để kể hết công sức hy sinh và cố gắng của mỗi anh chị em ở đây. Mỗi sáng, họ đã có mặt trên núi trên những chiếc xe máy từ trước lúc mặt trời lên, và rời đi khi mặt trời đã khuất ngọn Hải Vân Quan. Không ngại mưa, nắng, hay những khi trời bão giông. Họ đã dành phần lớn thời gian, công sức của mình, kể cả tiền của để mua sắm những bộ máy ảnh hiện đại để có thể ghi lại những khoảnh khoắc đẹp nhất của Voọc. Hy vọng, mỗi bức ảnh ở đây sẽ là những thông điệp đẹp, rõ ràng, nghệ thuật gởi đến với những nhà quản lý, với thành phố Đà Nẵng để chung tay cùng cộng đồng bảo tồn loài Vooc quý hiếm này.”
Voọc chà vá chân nâu là loài linh trưởng đặc hữu của khu vực Đông Dương gồm Lào và Việt Nam, có khả năng có ở Campuchia. Với bộ lông đặc trưng 5 màu nổi bật, loài vật này được mọi người gọi là Voọc ngũ sắc và tôn vinh là “nữ hoàng” của các loài linh trưởng. Voọc chà vá chân nâu được xếp vào nhóm nguy cấp (EN) trong danh lục đỏ thế giới (IUCN red list) cũng như trong sách đỏ Việt Nam (2007). Loài này cũng được xếp vào nhóm IB (nghiêm cấm săn bắn, bẫy, bắt dưới mọi hình thức) trong Nghị định 32/2008/NĐ-CP về việc quản lý bảo vệ các loài động vật hoang dã. Ngoài ra, loài này cũng được xếp vào nhóm các loài nguy cấp được ưu tiên bảo tồn trong nghị định 160/2014 NĐ-CP. Tuy nhiên, số lượng quần thể của loài này vẫn trên đà suy giảm nghiêm trọng dưới tác động của việc phá rừng làm mất môi trường sống, sự chia cắt sinh cảnh tạo nên các quần thể nhỏ tách biệt, hoạt động săn bắt, và buôn bán. Do đó, loài này có khả năng được xếp hạng ở mức có nguy cơ tuyệt chủng cao trong lần xếp hạng tiếp theo.
Tham dự và phát biểu tại lễ khai mạc triễn lãm ảnh, TS. Hà Thăng Long – Giám đốc Hội động vật học Frankfurt tại Việt Nam, Chủ tịch hội đồng sáng lập trung tâm GreenViet, cũng là chuyên gia hàng đầu về bảo tồn linh trưởng ở Việt Nam với hơn 20 năm làm nghiên cứu khoa học và công tác bảo tồn. Ông Long cho rằng: “Tại hội nghị về bảo tồn linh trưởng quốc tế mới đây công bố số liệu về Voọc chà vá chân nâu trên thế giới chỉ còn khoảng 3,000 cá thể. Nhưng loài này là loài đặc hữu khu vực Đông Dương, chỉ mới ghi nhận ở Lào và Việt Nam, có khả năng có ở Campuchia. Đà Nẵng, với sự ưu ái của thiên nhiên ban tặng cho bán đảo Sơn Trà như một viên ngọc quý giá cần được nâng niu và bảo vệ. Trên đó, Sơn Trà khoác trên mình hơn 4,000 ha rừng tự nhiên, với gần 300 cá thể Voọc chà vá chân nâu, và hàng trăm loài động, thực vật khác. 300 cá thể Voọc, là một con số rất ý nghĩa cho công tác bảo tồn, và cho hiện trạng chung của loài này trên thế giới. Hãy nhìn về VQG Phong Nha – Kẻ Bàng, nơi được mệnh danh là có nhiều loài linh trưởng nhất, có quần thể Voọc rất lớn, nhưng phải mất vài tháng mới nhìn được vài cá thể Voọc. Điều đó, phản ánh bức tranh tuyệt đẹp ở Sơn Trà, với hàng trăm bức ảnh lộng lẫy được triễn lãm ngày hôm nay của các anh chị nhiếp ảnh.”
Tuy nhiên hiện nay, sự sống của Voọc ở Sơn Trà đang bị đe dọa nghiêm trọng vì bị mất và chia cắt sinh cảnh sống cũng như một số hoạt động du lịch không thân thiện với môi trường cũng như việc chặt phá rừng chưa được kiểm soát. Với mục đích đưa bán đảo tuyệt đẹp này phục vụ ngày một nhiều hơn cho phát triển kinh tế, chính quyền thành phố đã tiến hành quy hoạch, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển các khu du lịch, các công trình lấn sông, lấn biển làm thay đổi cảnh quan sinh thái, phá vỡ nơi cư trú của các loài sinh vật; sự xâm lấn của các loài sinh vật ngoại lai ảnh hưởng đến các quần thể động vật, thực vật bản địa; ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu; khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên.
Triển lãm này là cơ hội để mọi người dân, để chính quyền thành phố nhìn lại về báu vật mà thành phố đang sở hữu. Cần có những quyết định đúng đắn, hợp lý, và lắng nghe những tiếng nói từ chính những người dân trong thành phố để bảo vệ loài Voọc quý hiếm này. Rất mong, triễn lãm này sẽ được tổ chức rộng rãi, thường xuyên hơn ở các trường Đại học, Cao đẳng, các trường tiểu học, trung học… để các em học sinh, sinh viên có cơ hội được chiêm ngưỡng những thiên thần quý giá này. Kết thúc lời phát biểu, ông Hà Thăng Long nhấn mạnh, cùng với cộng đồng trong thành phố, trung tâm GreenViet cũng như các tổ chức bảo tồn thiên nhiên sẽ cố gắng hết sức để tiếp tục bảo vệ loài Voọc chà vá chân nâu ở Sơn Trà. Chúng ta không những bảo vệ cho hôm nay mà còn cho thế hệ con cháu chúng ta mai sau.
Nguồn: Bùi Văn Tuấn/GreenViet.
